Sinopsia

Literaturako Nobel Saria 2002

Jokin Zaitegi Itzulpen Saria 2002

Kontzentrazio-zelaiei buruzko hamaika film ikusi eta beste horrenbeste liburu irakurri ditugu, zein baino zein gordinago eta zirraragarriago, salaketaz eta heroismoz gainezka denak ere. Horien aldean, ordea, bestelakoa da nobela hau.

György Köves, gertakarien kontalaria eta egilearen alter ego antzekoa, 15 urteko mutiko bat da, gerraren zailtasunak gorabehera aski lasai eta pozik bizi dena Budapesten. Halako batean, baina, izar horia daramaten beste asko bezala atxilotu eta, merkantzia-bagoietan pilatuta, Auschwitz izeneko leku batera helduko dira. Hortik aurrerakoak: bizarginak, dutxak, marra-jantziak, gosea eta egarria, tximinia beti ketsuak, zorriak, zigorrak eta izurriak… begirada xalo eta ia alai batekin kontatzen dizkigu, bere inuzentean are izugarriago gertatzen den moduan.

Dramatismo eta sentimentalismo guztietatik ihesi, egiazkotasun biluzi bezain sakon bat lortzen du Kertész-en ahotsak, eta horri esker iristen zaigu muineraino, esperientzia historiko zehatzen gainetik, giza izateaz egiten duen hausnarketa.